Ukazał się 2. numer "Rocznika Sierpeckiego" - naukowego periodyku o tematyce historii Sierpca i ziemi sierpeckiej

Rocznik Sierpecki 2/2024

Obecni na promocji autorzy artykułów, które znalazły się w 2. tomie "Rocznika Sierpeckiego", od lewej Michał Weber, Magdalena Staniszewska, Norbert Woźniak, Justyna Trojanowska, Paweł Bogdan Gąsiorowski, 21.03.2024 r.

Justyna Trojanowska

Paweł Bogdan Gąsiorowski

Michał Weber

Magdalena Staniszewska

Norbert Woźniak

Ukazał się drugi numer "Rocznika Sierpeckiego", periodyku wydawanego przez Pracownię Dokumentacji Dziejów Miasta Sierpc (numer pierwszy wydany w czerwcu 2022 roku).

Wydawnictwo swoją premierę miało w czwartek 21 marca 2024 r. Autorzy zaprezentowali jego zawartość bardzo licznie zgromadzonej publiczności, co cieszy, ze względu na fakt, że imprezy kulturalne gromadzą zdecydowanie mniejszą publikę niż wszelkie inne w Sierpcu.

Niestety na spotkaniu zabrakło dwójki autorów - dr. Grzegorza Gołębiewskiego i dr. Tomasza Kowalskiego. Ogólny zarys ich prac został jednak zapre­zentowany. Michał Weber - dyrektor Pracowni Dokumentacji Dziejów przedstawił artykuł  Tomasza Kowalskiego - doktora nauk o sztuce, autora wielu artykułów i opracowań o tematyce historii i sztuki Mazowsza Płockiego, twórcy bloga starysie­rpc.pl, wykładowcy akademickiego na Uniwersytecie Mikołaj Kopernika w Toruniu w latach 2018-2021. Dr Tomasz Kowalski przedstawił w swoim artykule historię budowlaną drewnianego kościoła św. Rocha w Sierpcu, zbudowanego jako część kompleksu klasztoru benedyktynek (XVII-XVIII w.).

Autorką kolejnego artykułu w "Roczniku…" jest sierpczanka Justyna Trojanowska, zawodowo związana z transportem morskim, która od 23 lat prowadzi badania genealogiczne na terenie Mazowsza Płockiego, ziemi dobrzyńskiej, Warmii, Podlasia i Stanów Zjednoczonych. Justyna Trojanowska, pomimo młodego wieku, ma na polu genealogii wiele osiągnięć. Gości na konferencjach naukowych, prowadzi tematyczne prelekcje, pisze artykuły. W "Roczniku…" zawarła artykuł "Liber mortuorum, czyli na co umierali mieszkańcy Sierpca i okolic na przełomie XVIII i XIX wieku". Na potrzeby tekstu autorka przeanalizowała ponad 3,5 tysiąca aktów zgonu z terenów parafii rzymskokatolickich w Sierpcu i kilku okolicznych miejscowości. W artykule opisała choroby i dolegliwości, z którymi mierzyła się i umierała miejscowa ludność. Mowa tu także o nieszczęśliwych wypadkach oraz o niespodzie­wanych zgonach o bliżej nieokreślonej przyczynie. Wszystkie przyczyny śmierci spowodowane były niskim poziomem wiedzy, biedą, niskim rozwojem medycyny, trudnymi warunkami życia oraz fatalnym stanem higieny.

Kolejny z autorów to Paweł Bogdan Gąsiorowski, historyk, genealog, regionalista, współzałożyciel Konfraterni Sierpeckiej w Bydgoszczy, autor kilku książek i ponad 150 artykułów naukowych i popularnonaukowych. W "Roczniku…" zawarł zarys historii Bledzewa, wioski leżącej w gminie Sierpc, 5 kilometrów od miasta. Autor opisał od kogo wywodzi się nazwa miejscowości, przedstawił pierwszych dziedziców Bledzewa z XV wieku, a także późniejszych właścicieli wioski, z których szczególną rolę odegrali w XIX wieku Tłuchowscy. Autor prześledził także genealogię rodzin chłopskich (włościańskich). W artykule przeczytać też można o ważnych dla wioski obiektach, jej atrakcyjności turystycznej, pięknie przyrody (prowadzących tu szlakach pieszych i rowerowych) czy pamiątkach sprzed lat, jak figury i krzyże przydrożne. 

Z racji nieobecności historyka dr. Grzegorza Gołębiewskiego, nauczyciela historii w III LO i wykładowcy w Szkole Wyższej im. P. Włodkowica w Płocku, autora kilku książek, kilkuset artykułów i recenzji, jego tekst o wybranych członkach sierpeckiej rodziny Włoczkowskich omówiła Magdalena Staniszewska, która tematykę tę bada od kilku lat. W pierwszym numerze "Rocznika…" ukazał się jej obszerny materiał poświęcony Włoczkowskim oraz tradycjom księgarskim Sierpca (nestor rodu - Arnold założył księgarnię w mieście w 1889 roku). Dr Gołębiewski przedstawił działalność niepodle­głościową, społeczną i aktywność zawodową trójki rodzeństwa - Tadeusza, Lucjana i Martyny. Wszyscy oni brali udział w walkach o niepodległość lub granice odrodzonej Polski.

Kolejny tekst w "Roczniku…" należy do Michała Webera, sierpczanina, regionalisty, dyrektora Pracowni Dokumentacji Dziejów Miasta Sierpc. Autor zawarł w nim aktualny stan wiedzy o okolicznościach i ilości ofiar hitlerowskiej egzekucji Polaków przywiezionych z obozu w Dachau, do której doszło na tzw. sierpeckich Glinkach, w dolinie rzeki Sierpienicy, nieopodal ulic Tuwima i Karłowicza w dniu 1 września 1940 roku. Z egzekucji uratował się wówczas tylko jeden człowiek, Kazimierz Rzeszotarski.

Obszerny życiorys sierpeckiego fotografa, dokume­ntalisty, kronikarza i animatora kultury - Wojciecha Wiśniewskiego - zaprezentowała kolejna autorka - Magdalena Staniszewska - regionalistka, popularyzatorka wiedzy o historii i kulturze Sierpca, autorka wielu artykułów w prasie lokalnej, regionalnej oraz w Internecie dotyczących rodzinnego miasta i ziemi sierpeckiej oraz publikowanych tamże biogramów i recenzji, promująca literaturę na własnym kanale literackim "Ex Libris" na YouTube, autorka, współautorka i redaktora wielu książek. Bohater artykułu M. Staniszewskiej wykonywał fotograficzną dokumentację Sierpca od lat 70. XX wieku przez kolejne dekady. Jego praca dała podwaliny do profe­sjonalnego zajęcia się w Sierpcu dokumentacją dziejów. Wojciech Wiśniewski przez 18 lat kierował też Domem Kultury i tym samym zainicjował szereg działań, które po dziś dzień są kontynuowane, bądź wspominane są z nostalgią przez sierpczan, jako niezwykle wartościowe. Po nagłym zakończeniu pracy w Domu Kultury Wojciech Wiśniewski prowadził w Sierpcu zakład fotograficzny, wykonywał zdjęciowe reportaże z większości wydarzeń w mieście, realizował nagrania dla lokalnej telewizji.

Ostatni z artykułów w "Roczniku…" wyszedł spod pióra regionalisty, historyka i archiwisty Norberta Woźniaka, który zajmuje się historią najnowszą Sierpca i Północno-Zachodniego Mazowsza, przybliża życiorysy członków Solidarności, przywraca pamięć o żołnierzach wyklętych. N. Woźniak zaprezentował biogram działacza Solidarności związanego z sierpeckim browarem, Mieczysława Gruka. Bohater artykułu był także radnym I kadencji rady miejskiej Sierpca, fundatorem tablicy upamiętniającej Jana Pawła II ulokowanej w pobliżu Spółdzielni Mieszkaniowej w Sierpcu oraz inicjatorem dekomunizacji nazw wybranych sierpeckich ulic.

Każdy z artykułów w 2. numerze "Rocznika Sierpeckiego" opatrzony jest w bogatą bibliografię oraz liczne zdjęcia (w tym także kolorowe), co zdecydowanie polepsza odbiór treści. Należy pochwalić (w stosunku do numeru 1.) przejrzysty układ treści i większą czcionkę.

Cieszy fakt, że Pracownia podjęła cykliczną działalność wydawniczą. Wypełnia to lukę po dobrych latach, gdy w mieście ukazywało się po kilka wartościowych tytułów, które dziś stanowią bezcenne źródło wiedzy o Sierpcu i okolicy.