Uroczystość odsłonięcia tablicy ku pamięci Powstańców Listopadowych - 27.11.2010 r.

27 listopada 2010 r. w Sierpcu przy ulicy Piastowskiej odsłonięto tablicę ku pamięci Powstańców Listopadowych. Tablicę wykonał Teodor Zasadowski.

Odsłonięcia tablicy dokonał Przewodniczący Rady Miejskiej V kadencji Marek Chrzanowski.

Uroczystości poprowadził główny inicjator i prezes NGH Ultima Thule, Tomasz Kowalski.

We wrześniu 1831 roku w okolicach Sierpca miała miejsce potyczka, w której zginęło kilku partyzantów - polskich patriotów pochodzących z naszego miasta. Ich ciała pochowano na terenie posesji przy ulicy Piastowskiej 44 (obecnie teren pawilonu usługowo-handlowego, potocznie zwanego "Edenem"). Dla uczczenia ich pamięci ustawiono drewniany krzyż z datą 1830. Sto lat później krzyż spróchniał i przewrócił się. Ówczesny właściciel działki - Bronisław Brudnicki, pamiętając o patriotach, uprzątnął teren i ufundował granitowy pomnik z kulą w zwieńczeniu. W czasie II wojny światowej pomnik uległ zniszczeniu. Aż do 1980 roku nie znalazł się nikt, komu zależałoby na uczczeniu pamięci patriotów. Sytuacja ta uległa jednak zmianie i społeczeństwo miasta sfinansowało remont pomnika: poskładano poszczególne zachowane elementy i uzupełniono braki metalowych części, z przodu zaś zamontowano tabliczkę informującą o charakterze tego miejsca. Pomnik stanął w pobliżu pawilonu usługowego i osiedla mieszkaniowego. Nadal jednak miejsce to pozostało anonimowe, brakowało informacji o nazwiskach spoczywających tu powstańców.

Dalsze dzieje jednego z sierpeckich miejsc pamięci to niestety niechlubna część lokalnej historii. Pobliski pawilon cieszył się złą sławą, a z racji bliskiej obecności bloków mieszkalnych, w jego pobliżu ustawiono pojemniki na śmieci. Pod koniec lat 90. zapadła decyzja o przeniesieniu pomnika w bardziej reprezentacyjne miejsce - park w pobliżu Sądu Rejonowego przy ul. Braci Tułodzieckich. Przy ulicy Piastowskiej zabrakło jakiejkolwiek wzmianki o miejscu pochówku powstańców.

Sytuacja ta uległa zmianie dzięki wielkiemu zaangażowaniu oraz pomysłowości grupki młodych wielbicieli lokalnej historii na czele z ich głównym inspiratorem - 19-letnim Tomaszem Kowalskim. Nieformalna Grupa Historyczna "Ultima Thule", chcąc rozpropagować fakt pochówku zmarłych we wrześniu 1831 roku polskich patriotów, wyszła z inicjatywą upamiętnienia ich tablicą epitafijną w miejscu, gdzie przed prawie dwoma wiekami odprowadzono ich na wieczny spoczynek. Młodzież zwróciła się o pomoc do Przewodniczącego Rady Miasta Marka Chrzanowskiego i radnych V kadencji samorządu miejskiego. Ich apel nie pozostał bez odzewu i dzięki wsparciu Przewodniczącego oraz składce pieniężnej grupy radnych, realizacja inicjatywy okazała się możliwa.

W ten sposób 27 listopada 2010 roku historia zatoczyła koło a sierpczanie mogli być świadkami uroczystości odsłonięcia tablicy. Warto dodać, że młodzieży udało się ustalić dwa nazwiska polskich patriotów prawdopodobnie spoczywających na terenie posesji przy ulicy Piastowskiej. Byli to: Julian Szreyber, lat 48 i Michał Topolewski, lat 36. Na tablicy znalazło się też miejsce, by upamiętnić bohaterski czyn kobiety, uczestniczki walk niepodległościowych, także tej z września 1831 roku - odznaczonej krzyżem Virtuti Militari Barbary Bronisławy Czarnowskiej.

Młodzież zadbała o każdy szczegół sobotniej uroczystości. Ogromne wrażenie na gościach i przechodniach mijających miejsce ceremonii robiła pełniąca honorową wartę przy tablicy Grupa Rekonstrukcji Historycznej Powstańców Listopadowych oraz Grupa Rekonstrukcyjna Pułku 4. Piechoty Xięstwa Warszawskiego, wszyscy oczywiście w strojach z epoki. Podczas sprawnie przeprowadzonej uroczystości prowadzonej przez prezesa Grupy Ultima Thule Tomasza Kowalskiego, nie zabrakło okolicznościowych przemówień i podziękowań dla osób, które nie odmówiły pomocy przy przeprowadzeniu przedsięwzięcia. Jednym z punktów uroczystości był też Apel Poległych Oręża Polskiego w wykonaniu dzieci i młodzieży zrzeszonej w Nieformalnej Grupie Historycznej Ultima Thule. Poświęcenia tablicy dokonał ksiądz Jacek Darmofalski. Po krótkiej modlitwie goście złożyli pod tablicą kwiaty, zapalono też symboliczne znicze.

Sierpc dzięki sobotniemu wydarzeniu zyskał nie tylko kolejne miejsce pamięci. Równie cenna jest dla nas świadomość, że żyją w naszym mieście wartościowi młodzi ludzie, dla których ważna jest pamięć o naszej przeszłości. Oni nie realizują swoich inicjatyw dla poklasku czy odznaczeń, ale przemawia przez nich szczera chęć kultywowania pamięci o ważnych dla miasta wydarzeniach, zwłaszcza takich, które za kilkadziesiąt lat mogłyby niestety zaginąć w świadomości sierpczan.