Tu opowiemy o wydarzeniach z polityki i mazowieckiego życia dworskiego sprzed sześciu i pół wieku. Działo się to z dala od Sierpca, ale wieści o tych wydarzeniach rozchodziły się po całym Mazowszu i docierały daleko poza jego granice.

Było w dziejach sześciu książąt mazowieckich o imieniu Siemowit. Trzeci spośród nich panował w XIV wieku. Wówczas kraj był podzielony między kilku krewniaków. Siemowit III starał się zjednoczyć w swoim ręku całe Mazowsze. W końcu mu się to udało. Różnie go jednak oceniali współcześni. Kronikarz Janko z Czarnkowa pisał, że książę był okrutny dla poddanych i wymagał niesłychanie wysokich podatków. Cóż, nikt nie lubił płacić podatków. Tak jest do dzisiaj. Sukcesy wieloletniej konsekwentnej polityki księcia są niepodważalne. Zakłóca je jednak smutne wydarzenie z jego życia rodzinnego.  

Przed wiekami, tak jak i dzisiaj, jadąc z Sierpca na zachód w kierunku Torunia po około 25 kilometrach (około 3 staropolskie mile) mijało się osadę, a od XV wieku miasteczko Skępe, będące wówczas własnością rodu Kościeleckich. Gościniec wiódł przez lasy, a miasteczko było położone w malowniczym miejscu nad jeziorem. Tuż za Skępem gościniec przechodził dość blisko mijanego z lewej strony jeziora. Uwagę zwracał leżący tam okazały głaz pełniący wówczas funkcję drogowskazu. Był ozdobiony dużą ilością wyrytych na nim krzyży.

Z głazem związane były tajemnicze wydarzenia. Mieszkańcy i przejeżdżający widywali na nim niezwykłe światło i słyszeli dochodzący cudowny śpiew. Mówiono nawet o pojawieniu się wizerunku Matki Bożej. Wieść o tym miejscu rozchodziła się. Przybywający chorzy w cudowny sposób odzyskiwali zdrowie. Postawiono obok kamienia potężny dębowy krzyż. Ludzie, którzy... 

O początkach herbu Prawdzic jest taka opowieść. W dawnych czasach rzymskich u prokonsula afrykańskiego służył Androd pochodzący z Dacji. Ciężkie doświadczał od swojego pana przykrości i znosił niezasłużone kary. Nie mogąc znieść upokorzeń uciekł na pustynię w głąb Afryki. Głodny i umęczony upałem schował się do jaskini. Wkrótce w jaskini pojawił się lew, jej stały mieszkaniec. Zwierzę podeszło do wystraszonego Androda i podniosło zranioną cierniem łapę. Mężczyzna usunął tkwiący mocno cierń, wycisnął ropę i obwiązał chorą łapę. Wdzięczny lew poszedł na polowanie. Przyniesioną zdobyczą podzielił się ze swoim lekarzem. Tak działo się przez trzy lata. Człowiek i bestia mieszkali w jednej jaskini.

 Androdowi jednak sprzykrzyło się mieszkanie na pustyni i zapragnął wrócić do ludzi. Błąkał się po świecie, aż został rozpoznany przez swojego pana. Tenże kazał go schwytać i odesłał do Rzymu. Tam w amfiteatrze... 

Znana jest nam fabuła miłosnej historii rozgrywającej się na przełomie XIX i XX wieku, a opisanej przez Helenę Mniszkównę w powieści Trędowata. Akcja rozgrywa się wokół postaci skromnej a zarazem obdarzonej subtelną urodą Stefci Rudeckiej, wywodzącej się z niezbyt zamożnej rodziny szlacheckiej. Dziewczyna przeżyła już zawód miłosny. Została guwernantką u hrabiny Elzonowskiej, ciotki młodego ordynata Waldemara Michorowskiego, spadkobiercy ogromnej fortuny rodowej. Młodzi stopniowo, mimo przeciwności, stawali się sobie coraz bliżsi. Różnili się pozycją społeczną, materialną i tak zwaną towarzyską, która szczególnie trudna była do przełamania. Mimo tego pomiędzy nimi pojawiało się wzajemne zrozumienie i uczucie. Okazało się również, że przed laty dziadek Waldemara i babka Stefanii byli zakochani i zaręczeni. Do małżeństwa wówczas nie doszło... 

W centrum Goleszyna stoi zabytkowy drewniany kościół. Przed wiekami został wzniesiony z fundacji właścicieli wioski braci Miszewskich. Wokół kościoła były liczne groby. Przez wieki zmarłych chowano przy kościołach, stąd określenie cmentarz przykościelny. Szczególnie zasłużeni dla parafii, a przede wszystkim bogaci, byli grzebani w kościele pod posadzką bądź podłogą. Wokół kościoła znajdowały się liczne mogiłki, z czasem rozdeptywane, a w ich miejscu chowano następnych zmarłych. Stało sporo drewnianych większych i mniejszych krzyży, które z czasem spróchniały i przewracały się. Zamożniejsi na mogiłach swoich zmarłych stawiali solidniejsze nagrobki - kamienne, metalowe. W XIX wieku zakładano cmentarze poza zwartą zabudową miejscowości.

Pozostał jednak nastrój tajemniczości, pewnego lęku związanego z tymi starymi cmentarzami przykościelnymi. Przez wieki przechodząc w ich pobliżu...